Yn 2013 datganwyd canlyniadau atebion i’r cwestiwn “Beth yw eich prif iaith?” a gafodd ei gynnwys yng Nghyfrifiad 2011. Mae’r tabl isod yn cynnwys gwybodaeth sydd yn ymddangos ar wefan y Swyddfa Ystadegau Gwladol.
Yn gyffredinol yng Nghymru a Lloegr, Pwyleg oedd ar y brig ymhlith yr ieithoedd tramor. Er hynny, yma yng Nghaerdydd Arabeg yw’r iaith dramor gyda’r nifer fwyaf o siaradwyr, mae Pwyleg ail yn y rhestr. Yn ogystal, yn Wrecsam mae’r nifer fwyaf o siaradwyr Pwyleg, gyda Chaerdydd, y brif ddinas, yn rhestru chweched.
91.7% o’r atebwyr sy’n siarad Cymraeg neu Saesneg fel prif iaith. Mae’r mwyafrif o bobl a gofnododd iaith arall fel eu prif iaith hefyd yn gallu siarad Saesneg – dim ond 0.3% o atebwyr Cyfrifiad 2011 yng Nghaerdydd hawliodd nad oeddent yn gallu siarad Saesneg o gwbl.
Cynyddodd canran y siaradwyr Cymraeg yng Nghaerdydd i 11.1%, o’i gymharu â 11.0% yn 2001, sy’n wahanol i’r lleihad cyffredinol a drafodwyd mewn blog cynharach. Cymraeg oedd prif iaith Caerdydd rhwng yr 1300au a’r cyfnod o dwf yn y 19eg ganrif. Erbyn 1891, roedd canran y siaradwyr Cymraeg wedi gostwng i 27.9% a Llysfaen, Llanedern a Chreigiau oedd yr unig gymunedau ar ôl lle’r oedd y mwyafrif yn siarad Cymraeg. Parhaodd y cwymp yma tan Gyfrifiad 2001, lle bu cynyddiad bach o’i gymharu â 1991.
Yn ogystal â Chymraeg a Saesneg, mae nifer o ieithoedd wedi ymgartrefu yng Nghaerdydd dros y canrifoedd gan gynnwys Ffrangeg Normanaidd a Hen Norwyeg. Mae safle Caerdydd fel porthddinas yn golygu bod nifer o gymunedau ymfudwyr hir sefydlog yma, er enghraifft rhai o’r Yemen a Somalia. Fel y gwelir o’r tabl, mae Arabeg a Somalieg yn parhau i fod ymhlith 5 prif iaith y ddinas. Mae ieithoedd isgyfandir India hefyd â chynrychiolaeth dda yn y ddinas, gyda Bengaleg â’r nifer fwyaf o siaradwyr. Mae gan ieithoedd Gorllewin Ewrop bresenoldeb cryf yng Nghaerdydd, gan gynnwys Ffrangeg, Portiwgaleg, Sbaeneg, Eidaleg, Groeg ac Almaeneg, yn y drefn yna. Mae ieithoedd Dwyrain Ewrop hefyd yn bresennol. Pwyleg sydd â’r nifer fwyaf o siaradwyr, gyda Tsieceg, Slofaceg, Hwngareg, Rwmaneg a Lithwaneg yn dilyn. Mae ieithoedd Tsieinëeg hefyd yn amlwg, ieithoedd Tsieinëeg amrywiol sydd â’r nifer mwyaf o siaradwyr, gyda Cantoneg a Mandarin yn dilyn.
Os hoffech chi ddysgu iaith arall, mae’n werth ystyried sut hoffech chi ddysgu, yn ogystal â pha iaith yr hoffech chi ddysgu. Mae Business Language Services yn darparu cyrsiau pwrpasol wedi’u haddasu at eich anghenion chi yn yr ieithoedd yma a nifer o rai eraill. Mae dysgu mewn grŵp bach neu un i un yn golygu dydych ddim yn gwastraffu amser ar weithgareddau sydd ddim o ddiddordeb i chi, ac mae mwy o amser yn cael ei wario yn ceisio cyrraedd eich nodau personol. Cysylltwch â ni er mwyn trafod eich anghenion a diddordebau penodol.
Iaith
|
Nifer | Canran |
Saesneg (yn cynnwys siaradwyr Cymraeg) |
304,729 |
91.7 |
Cymraeg |
36,735 |
11.1 |
Arabeg |
3561 |
1.1 |
Pwyleg |
2650 |
0.8 |
Bengaleg |
2431 |
0.7 |
Tsieinëeg (heblaw am Fandarin neu Cantoneg) |
1703 |
0.5 |
Somalieg |
1393 |
0.4 |
Wrdw |
1214 |
0.4 |
Ffrangeg |
766 |
0.2 |
Perseg/Farsi |
734 |
0.2 |
Portiwgaleg |
682 |
0.2 |
Pwnjabeg |
643 |
0.2 |
Gwjarati |
610 |
0.2 |
Tsieceg |
601 |
0.2 |
Sbaeneg |
597 |
0.2 |
Eidaleg |
549 |
0.2 |
Cwrdeg |
540 |
0.2 |
Pashto (Afghanistan, Pacistan) |
536 |
0.2 |
Groeg |
529 |
0.2 |
Hindi |
525 |
0.2 |
Almaeneg |
434 |
0.1 |
Slofaceg |
423 |
0.1 |
Malaialam (India) |
417 |
0.1 |
Maleieg (Malaysia, Indonesia, Brunei) |
383 |
0.1 |
Tagalog/Ffilipino |
382 |
0.1 |
Cantoneg |
360 |
0.1 |
Tamil (India/Sri Lanka) |
325 |
0.1 |
Rwsieg |
286 |
0.1 |
Mandarin |
258 |
0.1 |
Hwngareg |
256 |
0.1 |
Rwmaneg |
212 |
0.1 |
Telwgw (India) |
196 |
0.1 |
Lithwaneg |
192 |
0.1 |
Iseldireg |
180 |
0.1 |
Thai |
174 |
0.1 |
Japaneg |
173 |
0.1 |